Onkruid geïntegreerd beheersen in bieten en cichorei is mogelijk

'De meeste winst is te behalen in de reductie van herbiciden. Telers willen ook zelf de milieubelasting verlagen, maar iedere teeltwijze moet voor hen wel uitvoerbaar zijn', zegt pilotleider Suzanne Engel van Groeikracht Cosun. Tot 2018 werd mechanische onkruidbestrijding beperkt toegepast in suikerbieten en cichorei. Zo'n bestrijding is sterk afhankelijk van de weersomstandigheden, zo is vorig jaar geleerd in de pilot.

Bovendien heeft de werkdruk bij loonwerkers invloed op het slagen van behandelingen. 'Vorig voorjaar was de werkdruk hoog, omdat het seizoen laat begon door kou en nattigheid. Het moment van handelen is belangrijk, net als de afstelling van werktuigen', licht Engel toe.

Late voorjaar

Door het late voorjaar was het niet mogelijk de eerste kiemgolf van onkruid mechanisch op te ruimen met een vals zaaibed. De suikerbieten moesten meteen worden gezaaid om geen groei en opbrengst te verliezen. Een vals zaaibed past wel in een geïntegreerde onkruidaanpak, zo was in 2022 al in de pilot gebleken.

Zo'n aanpak is in 2023 op praktijkschaal getest op vier locaties in Nederland: in het zuidwesten op kleigrond, in het zuidoosten op zand, in het noordoosten op lichte grond en in de polder op klei. Dit zijn Cosun Onkruid Platforms, met ondernemers die lid zijn van de coöperatie en zowel suikerbieten als cichorei telen.

Op elke locatie zijn vier alternatieve strategieën van onkruidbeheersing uitgevoerd en vergeleken met de gangbare strategie van volvelds gemiddeld vier keer per seizoen spuiten:
• Allen rijenspuit toepassen
• Vijf keer spuiten en schoffelen
• Twee keer spuiten en Ecorobotix
• FarmDroid inzetten

Alle vier de alternatieven leiden tot minder milieubelasting en zijn daarmee duurzamer dan gangbaar. Dit is berekend op basis van de CLM Milieumeetlat.

'Met geïntegreerde onkruidbeheersing en het gebruik van minder middelen kun je ver komen. Maar het kost meer arbeid. En wat zijn het energiegebruik en de CO2-uitstoot op de akker? Hier is meer vraag naar vanuit de afzetketen', zegt de pilotleider. De impact van grondbewerking op de biodiversiteit wordt nog onderzocht, evenals de invloed van gerst zaaien op natuurlijke vijanden van bladluis. 'Bladluizen dragen vergelingsvirus over in het gewas', zegt Engel.

Robots ingezet

Ecorobotix is een spotspraysysteem waarvan sinds vorig jaar tientallen machines in de praktijk werken. Deze hebben een capaciteit van 2,5 tot 3 hectare per uur uur en kunnen zorgen voor een middelenreductie tot 95 procent. De FarmDroid is een robot die het gewas zaait en precies om het zaadje heen schoffelt of elk onkruidplantje bespuit met een lage dosering.

In 2023 zijn twee robots ingezet, een in het zuidoosten en een in het zuidwesten van Nederland. De rijsnelheid is beperkt tot 0,8 tot 1 kilometer per uur. De schoffelresultaten vielen vorig jaar niet mee, de robot werkt elektrisch en wordt gevoed door zonnepanelen bovenop. Hij heeft voldoende kracht nodig om onkruid uit de grond te trekken.

Groeikracht Cosun wil een andere praktijkrijpe robot testen: de LaserWeeder afkomstig uit de Amerikaanse landbouw, die ook Vertify in de tulpen gaat uitproberen.