Koeien hebben minder antibiotica nodig als droogzetmethode wordt verfijnd
Een sneltest voor het celgetal per melkkwartier maakt een halvering van het antibioticagebruik op melkveehouderijen mogelijk. Dat meldt het Vlaamse Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek.
De methode maakt verdere verfijning van de huidige methode van het selectief droogzetten mogelijk. Onderzoek in het kader van het project 'On Practice Culture' van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen laat dit zien. Het agentschap onderzocht of niet-ernstige klinische uierontsteking, mastitis, bij melkkoeien selectief behandeld kan worden.
Op het eigen proefbedrijf van het Vlaamse Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (Ilvo) wordt vanaf begin 2023 één week voor droogzetten het celgetal per kwartier bepaald. Dat wordt gedaan bij koeien die op basis van een verhoogd celgetal in de melk normaal in aanmerking komen voor droogzetten met antibiotica.
Californai Mastitis Test
Voor de test zetten de onderzoekers de California Mastitis Test (CMT) in. Ze kijken vervolgens bij welk kwartier sprake is van een verhoogd celgetal. Bij kwartieren met hoge celgetallen detecteren ze de verantwoordelijke kiemen. Bij geen sprake van bacteriegroei of minder gevaarlijke bacteriën wordt de koe zonder antibiotica drooggezet. Bij verschillende soorten bacteriën of gevaarlijke bacteriën wordt wel antibiotica ingezet.
De strategie is gedurende de proef wel aangepast. Koeien die een licht verhoogd celgetal hadden maar op basis van de CMT geen positieve kwartieren hadden, werden aanvankelijk ook zonder antibiotica drooggezet.
Kanttekening bij methode
Het probleem is dat de CMT geen licht verhoogd celgetal laat zien. Enkele van deze koeien ontwikkelden vervolgens toch mastitis. Dit leidde ook tot een licht verhoogd tankcelgetal. Waarschijnlijk werd het hogere celgetal in de melk veroorzaakt door een licht verhoogd celgetal in meerdere kwartieren.
De methode is nog niet direct praktijkrijp. Het herkennen van de verschillende cellen is een combinatie van snel en goed signaleren. Het nemen en verwerken van de melkmonsters vraagt om technische kennis en routine. Vooralsnog lijkt dit nog werk voor dierenartsen.
Onderzoeker Matthieu Frijlink van het Ilvo is evengoed enthousiast. 'Door de combinatie van informatie over mastitisgevallen en uiergezondheid en de sneltesten halen we resultaat. Met gebruik van sneltesten is het mogelijk selectiever droog te zetten zonder antibiotica, zonder dat we de gezondheid van koeien nadelig beïnvloeden.'
