Drones en satellieten speuren naar ziekten in bollenvelden

Volgens programmamanager Maarten Prins van de Greenport Duin- en Bollenstreek is het project 'Remote Sensing voor Sierteelt' een schoolvoorbeeld van de kruisbestuiving tussen de verschillende sectoren die in de regio actief zijn. 'Er zit hier zoveel specifieke en relevante kennis in de streek. Het is de truc om die aan elkaar te koppelen.'

In de 'Ruimtekas', midden in een voormalige onderhoudsloods van het vliegveld, geeft Prins een toelichting op het project. Rondom zijn diverse bedrijven en start-ups gevestigd die bezig zijn met drone- en sensortechnologie. De naastgelegen landingsbaan is tegenwoordig het domein voor allerlei proefvluchten.

Klaslokalen

Onderwijsinstelling ROC Amsterdam heeft er ook lokalen ondergebracht en is net als NL Space Campus aangehaakt bij het project. Het project wordt verder ondersteund door gemeente Katwijk en het regionaal samenwerkingsverband Holland Rijnland.

Tientallen dronevluchten boven de bollenvelden leverden afgelopen voorjaar al duizenden luchtfoto's op en daarmee een schat aan data. De komende weken worden benut om de beelden te analyseren.

Projectleider Walter Kort op Unmanned Valley is al begonnen aan dit monnikenwerk. 'Ik ben hier ingerold als een dronenerd en kwam wel al vaker op het voormalige vliegveld. In de hangar hiernaast deden we met een club aan droneracen. Toen Unmanned Valley hier werd opgestart, was mijn interesse gelijk gewekt. Het bollenproject is een van de eerste grotere programma's die ik draai.'

Prins merkt dat de niet-agrarische achtergrond van Kort voor een frisse kijk heeft gezorgd bij de proeven. 'Agrariërs hebben soms de neiging in vaste patronen te denken, terwijl oplossingen ook uit onverwachte hoek kunnen komen. De open blik van Walter helpt zeker in dit programma.' Kort: 'En inmiddels heb ik al flink wat dronevluchten uitgevoerd op de diverse bollenbedrijven en raak ik dus ook steeds meer ingevoerd in de sector.'

Kunstmatige intelligentie

Waardevol zijn ook de contacten van Kort met andere technische experts, bijvoorbeeld op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). 'We hebben ons in het project eerst gefocust op botrytis. Allereerst omdat dit een wens is van de telers, maar ook omdat het een veelvoorkomende schimmelziekte is. Dat vergroot de kans om infecties daadwerkelijk te signaleren. De kunst is om ze op de luchtfoto's waar te nemen en al die links ook digitaal te verwerken.'

Met de berekeningen, die worden ondersteund door AI, kunnen daar op termijn modellen uitrollen waarbij de computer al in een vroegtijdig stadium de schimmel signaleert. Kort: 'Zulke modellen kunnen later ook naar andere ziekten en plagen worden vertaald.'

Bollenteler Daan van Steijn van Fields Source of Flowers in Noordwijkerhout gelooft in de inzet van dit soort nieuwe technieken. 'Het kan ons straks helpen nog gerichter middelen in te zetten.'

Nog meer besparen

Onlangs investeerde de bollenteler in een nieuwe spuitmachine, die nu al delen van de percelen zoals de rijpaden ontziet. 'Als we daar nog meer data op basis van vertaalde lucht- en satellietbeelden aan kunnen toevoegen, kunnen we nog meer besparen. En dus schoner werken voor het milieu.'

Van Steijn bracht Kort daarom ook in contact met het mechanisatiebedrijf Hogervorst in Noordwijkerhout, waar hij de machine kocht. 'Die zijn ook geïnteresseerd in dit soort nieuwe mogelijkheden. En het is handig om ze al vroeg mee te nemen in de praktische toepassingen op termijn.'

Prins knikt instemmend: 'Zo is ook teeltspecialist Bram Mulder van Agrifirm in Voorhout erbij betrokken geraakt. Dat is echt de kracht van deze streek, dat er op een relatief klein oppervlak zoveel relevante bedrijvigheid is gevestigd.'

Collega-teler Henk Verdegaal in Noordwijkerhout raakte via Prins bij het droneproject betrokken. 'Ik wist dat Henk al vaker bezig was met innovatieve technieken en bijvoorbeeld proeven met een robot op zijn bedrijf heeft gedaan. Ik hoopte dat hij zijn expertise ook wilde delen. Die inbreng vanuit het vak is cruciaal om de connectie met de dagelijkse praktijk te houden.'

Eerdere valkuilen

Verdegaal staat daar wel voor open: 'We hebben trouwens rond 2015 al met een groep telers ervaringen opgedaan met de inzet van drones. Vooral de beeldtechniek was minder ver ontwikkeld dan nu. Mede daardoor zijn we toen toch vastgelopen. Toch kan zo'n ervaring ook zinvol zijn, al is het alleen al om eerdere valkuilen te ontlopen.'

Precisielandbouw heeft de toekomst, meent Verdegaal. Mede ook doordat de beschikbaarheid van arbeid steeds meer onder druk komt te staan. 'Daarnaast willen we de grond minder belasten met middelen, maar ook door er minder met zware machines overheen te rijden. Drone- en sensortechnologie kunnen helpen gerichter te werken.'

Om de hoek

De nabije aanwezigheid van een kennisinstituut als Unmanned Valley is daarbij een fijne bijkomstigheid, merkt Van Steijn op. 'Ze zitten hier bijna om de hoek.'

Dat hielp Kort veel ervaring op te doen in de bollenvelden rondom. 'Het was een nat en warm voorjaar, wat het risico op botrytis verhoogt. Daarnaast stond er vaak veel wind, waardoor we de vluchtschema's geregeld moesten aanpassen. Door de relatief kleine afstanden bleef het zo toch werkbaar.'