Speciale hakselaar voor oogst van vezelhennep ontwikkeld

Vezelhennep bestaat voor 25 procent uit vezel, voor 55 procent uit hout en voor 20 procent uit stof. Het gewas is geschikt voor de bouw en isolatiematerialen, maar wordt bijvoorbeeld ook toegepast als stalstrooisel en in de auto-industrie voor het maken van een dashboard.

Door wetgeving rond CO2-uitstoot is de bouwsector steeds vaker genoodzaakt te kiezen voor het duurzame biobased materiaal vezelhennep. Hempflax en Dun Agro Hemp Group, beide in het Groningse Oude Pekela, zijn al jaren gespecialiseerd in de teelt en verwerking van het gewas. Hemplax verwerkt jaarlijks zo'n 2.500 hectare hennep. Sinds enkele jaren is daar GreenInclusive in het Friese Drachten bijgekomen. Dit bedrijf verwerkt ruim 600 hectare bij Nederlandse agrariërs.

Standaard hakselaar werkt niet

De teelt van vezelhennep is grotendeels uit te voeren met standaard machines. Alleen bij de oogst zal een standaard hakselaar snel sneuvelen. De lange, sterke vezels wikkelen zich om draaiende delen, slopen afdichtingen van lagers en kunnen zelfs stalen assen doormidden 'slijpen'.

Daarom ontwikkelden de partijen zelf weerbaar oogstmaterieel. Hempflax werkt bijvoorbeeld samen met John Deere-dealer GroeNoord en bouwt onder de naam CANN een John Deere 7800i-hakselaar met Kemperbek om.

'Het grootste gevaar zit hem erin dat de machine vastloopt. Gevolg is dat je een tijd aan het materiaal staat te plukken om de stengels eruit te krijgen en de machine weer te laten draaien', weet Gerard Hosper van CANN.

Doel is om het 3,5 meter hoge gewas af te maaien, in lange delen van 50 tot 70 centimeter te hakselen en direct op zwad achter te laten. Dan kan het het twee weken verweren, ofwel roten, tot het wordt geschud, geharkt en in pakken wordt geperst om verder te verwerken in een fabriek.

Om het gewas in lange delen op zwad te krijgen, is de standaard rijonafhankelijke Kemper-bek van 4,5 meter gekozen. Hosper: 'Een bek van 6 meter werkt ook goed, maar geeft wat te grote zwaden, wat minder goed uitpakt bij het roten. In plaats van V-snaar aangedreven torpedo's op de zijden zijn deze nu onafhankelijk hydraulisch aangedreven en worden ze alleen gebruikt om verstopping tegen te gaan.'

Belangrijkste is volgens Hosper om alle lagers en draaiende delen goed af te schermen om wikkelen en vastlopen te voorkomen. 'Boven op de trommels ligt excentrisch een autoband tegen ophopingen.'

Kooi met één mes

Van de hakselaar zijn de gehele hakselkooi en behuizing na de vier invoerrollen vervangen voor een kooi met slechts één mes. De kooi draait met 300 toeren en laat het gewas direct onder de hakselaar vallen op het zwad. De rest van het hakselkanaal na de kooi met kneuzer, blower en blaaspijp wordt dus niet gebruikt. 'Binnen een dag is de hakselunit om te wisselen voor gebruik in gras of mais', zegt Hosper.

GreenInclusive werkt voor zijn mechanisatie nauw samen met Claas-importeur Kamps de Wild. Het Duitse bedrijf Wittrock is ook een pionier in deze teelt en verhandelt en bouwt aan machines voor de oogst. Bij de Claas Jaguar 950-hakselaar die GreenInclusive gebruikt, is de invoer permanent verwisseld.

Hoewel Claas zelf een eigen Orbis-rijonafhankelijke maisbek bouwt, koos Kamps de Wild toch voor een Kemperbek van 4,5 meter. 'Voor hennep vinden wij het beter werken als de binnenste rotoren kleiner zijn, zoals de Kemper heeft. In maisgewas vinden wij de Orbis met zijn grotere rotoren weer beter', licht productmanager Hessel Heida van van Kamps de Wild toe.

Kamps de Wild leverde aan GreenInclusive ook een compacte hakselunit die bestaat uit hetzelfde type Kemper-maaibek en hakselkooi op één frame. Deze is in de driepuntshef te hangen van een Claas Xerion 4200 Trac VC met draaibare cabine. Omdat de hakselunit ook snel is af te koppelen, blijft de Xerion breed inzetbaar.